Tuesday, June 7, 2016
Why I Love This Book: Karakter
Sunday, May 8, 2016
Leesverslag Beatrijs: een middeleeuws Mariamirakel
Ik kwam op het idee om deze boek te lezen door mijn geschiedenisboek. Hierin stond er dat een “heiligenleven” van de soort geschriften die veel in de Middeleeuwen werd geschreven, en zeer op elkaar lijken. Uit mijn geschiedenisboek: "...zo blijken de heiligen vaak als kind al wonderlijke gaven te bezitten. Ook blijkt al heel jong hun vroomheid, bijvoorbeeld omdat ze liever bidden dan spelen. Onrechtvaardigheid bestrijden ze met al hun macht, maar zonder gebruikt te maken van geweld. Hun heiligheid blijkt meestal uit wonderen, die God hen laat verrichten. Hun dood en opname in de hemel wordt door middel van voortekenen aangerkondigd. Later blijkt zijn of haar gebeente wonderbaarlijkt, waardoor bij het graf van de heilige nog veel mirakels geschieden.
Aangezien het boek het ondertitel "Een middeleeuws Mariamirakel" bezit, dacht ik dat het een typische "Heiligenleven" was. Dat bleek echter niet zo te zijn.
Thema’s en motieven:
De onderlinge thema in het verhaal is Beatrijs’ kuisheid. Al in de eerste alineas en zinnen werd dit al tentoongesteld; het werd ingehamerd dat Beatrijs een uitzonderlijke non is in alle gebieden, ondanks haar liefde voor haar vriend. Zelfs toen ze de bleef ze zeer vroom en bidde ze zeer vaak. Toen zij haar geld kwijtraakte, haar vriend haar verlaatte en zij gedwongen was om haar lichaam te verkopen om voedsel te kopen voor haar kinderen, bad nog steeds zij “alle dagen in vol vertrouwen, de zeven getijden van Onze Lieve Vrouwe.” Dit is een zeer typische Middeleeuwse waarde; in moderne tijden is godsdienst minder belangrijk en wordt excessieve vroommheid juist verafschuwd.
De (leid)motief, daarentegen, gaat over het innerlijk conflict van Beatrix tussen non zijn en haar liefde. Ook dit werd in de eerste alineas en zinnen al tentoongesteld; hoewel de schrijver aantoont dat Beatrijs een uitblinkende non is, werd zij alsnog verleid door haar liefde voor haar vriend, wat ervoor leidde dat zij met haar vriend van de klooster wegrende. Dit liep slecht af, en na een tenure als prostituut van zeven jaar keerde ze weer terug naar de klooster (waarschijnlijk om vergiffenis te vragen), en het blijkt dat Maria haar plaats had ingenomen voor zeven jaar. In tegenstelling tot de thema is deze motief nog steeds relevant tot nu toe: zelfs nu zijn veel mensen geforceerd om te kiezen tussen liefde en hun carriere.
Beoordeling:
Net zoals de meeste boeken (proza, novelle, enz.) uit de Middeleeuwen is Beatrijs geschreven in rijm. En net zoals Van de Vos Reynaerde komt dit het boek goed uit; hoewel de zinnen (alweer) relatief kort zijn, zorgt het ervoor dat het makkelijk en vlot lezen is. Omdat het blijkbaar ook bedoeld is om voorgelezen te worden aan een grote groep mensen, helpt het rijm ook om een bepaalde “ritme” te houden, zodat de voordrager de aandacht van de menigte beter kon vasthouden.
“Ze was nooit lui of onzorgvuldig,
bij dag of nacht nooit ongeduldig,
was vlug en vaardig in haar werk,
moest de klok luiden in de kerk,
lei boeken klaar, stak kaarsen aan,
heeft 's morgens 't klooster op doen staan.“
Hoewel ik een normale “heiligenleven” had verwacht, was het verhaal iets anders dan ik had verwacht. Er wordt nauwelijks uitgelegd hoe Beatrijs was als een kind; Beatrijs bleek geen wonderbaarlijke krachten te bezitten, en het verhaal eindt voordat Beatrijs doodging. In feite is er, met uitzondering van de “Mariamirakel”, geen echte “mirakels” in het boek, wat ervoor zorgt dat het boek gegrond blijft in het werkelijkheid.
Ook vind ik goed dat Beatrijs (voor die tijdperk) sympathiek wordt behandeld. Hoewel zij van een klooster wegrende om samen met haar vriend te leven en eventueel gedwongen werd om prostituut te worden, verweet de schrijver haar nooit van zonden; in plaats daarvan pleitte hij om haar eerlijk te behandelen, want immers “de duivel ziet er op toe de mens te verleiden, hij wordt het nooit moe: bij dag of nacht en vroeg of laat is hij druk doende met het kwaad.” Volgens hem is Beatrijs dus een onschuldige slachtoffer van haar verleidingen.
Wel vond ik dat het voor een boek van iets meer dan hondred pagina’s lang wel erg langdradig is. Eenderde van het boek werd ingenomen door de gebeden van Beatrijs om aan te tonen dat ze “echt” vroom is; hoewel dit misschien wel werkt als het voorgedragen werd, is dit alleen maar een hindernis als je het leest.
Oordeel:
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10.
Ik geef deze verhaal een zeven omdat, hoewel het soms langdradig, het toch nog volgens mij nog relevantie heeft op het hedendaagse leven. Beatrijs zelf is sympathetiek benaderd, en het vermijdt de cliche’s van het Heiligenleven. Vergeleken met de andere Middeleeuwse boek dat ik had gelezen (Van De Vos Reynaerde), vond ik deze boek beter; daarom verdient het een zeven.
Sunday, February 28, 2016
Keuzeverwerkingsopdracht "Ventoux" 4D
Hij leeft gescheiden van zijn ex-vrouw Hinke met wie hij op 24 jarige leeftijd is getrouwd en bij wie hij een dochter Anna heeft die inmiddels 21 jaar is geworden en met wie hij een goed contact heeft. Ook zij houdt wel van wielrennen en ze weet er veel van. Wanneer hij een keer met haar in Noord-Holland (hij woont namelijk nu in Alkmaar) met haar gaat fietsen , praat hij over een vreemd toeval. Een van zijn vroegere vrienden André heeft hij pas in de rechtszaal ontmoet, omdat hij verdacht werd van cokehandel. Hij werd overigens wel vrijgesproken. Een andere vriend Joost Walvoort is genomineerd voor de Spinozaprijs voor zijn wetenschappelijke verdiensten. Bart zoekt via de telefoon contact met Joost en hij wil weer eens met hem afspreken. Bart zoekt eerst in Rotterdam André op die een heel jonge Russische vrouw Ludmilla heeft. Die lijkt op een vriendin Laura die ze vroeger allemaal gekend hebben. Ze gaan samen een rondje Rotterdam en omstreken fietsen. En later doet hij dat bij Joost. In Zutphen bezoekt Bart ook een andere vriend David, die van Surinaamse afkomst is. Ook hij hoorde tot een vriendenclub van vroeger. Hij runt een reisbureau.
Tot die vriendenclub behoorde ook Peter Seegers, die op een dag is komen aanvaren met zijn vader in een drijvend bordeel. Zijn vader was getrouwd met de Russische Olga. De boot ‘Sweet Lady Jane’ werd in de IJssel afgemeerd en kreeg veel klanten uit de omgeving. Peter kwam bij de andere vrienden op school. Hij is een jonge dichter en past eigenlijk niet zo bij de hoerenboot. Zijn gedichten sieren echter de wand van de boot. In 1981 maken de vrienden ook kennis met Laura van Bemmel: stuk voor stuk worden ze verliefd op haar, ook Bart. Laura is een jaar jonger dan de anderen: ze is in 1965 geboren.
Laura’s ouders behoorden tot een kleine, maar strenge kerk in Zutphen, maar Laura probeert zich daaraan te ontworstelen. “Ze kunnen het geloof niet bij me naar binnen slaan”, zegt ze tegen de vrienden. Het meest lijkt ze zich aangetrokken te voelen tot de dichterlijke Peter, wiens gedichten ze meteen lijkt te snappen. Ze geeft hem ook adviezen. Hij brengt een bundel “Gedichten voor Anna” uit, die eigenlijk gedichten voor Laura zijn. Laura beschouwt zich als zijn muze. De bundel wordt een groot succes. Bart betrapt echter Joost ook een keer met Laura en Bart hoort dat Laura ook een keer met André een concert bezoekt. Kortom, Laura heeft iedereen in de vriendenkring ingepalmd. Ze kijken ook vaak met zijn allen naar films.
Diezelfde Laura neemt in het verhaalheden als Laura Guazzi ineens na zoveel jaar contact met Bart op. Ze wil hem en de anderen ontmoeten: ze heeft een theatercongres in Avignon en dertig jaar na dato wil ze weer iets met de mannen van de Mont Ventoux. De vrienden vinden dat wel leuk. Intussen krijgt Joost de Spinozaprijs uitgereikt voor zijn wetenschappelijk onderzoek. De vrienden besluiten dan om naar Frankrijk te gaan en de beruchte berg opnieuw te gaan bestrijden en om Laura te ontmoeten.
Het verleden
In 1982 was bij de vrienden ook het idee opgekomen om te gaan fietsen in Frankrijk. Joost die natuurkundige kennis heeft, heeft uitgerekend hoeveel minuten hij er met zijn gewicht en met zijn fiets over moet doen. Hij zal er minder dan twee uur over doen om de berg te beklimmen. Ze gaan er wel voor trainen. André heeft een vader die aardig kon wielrennen en hij wil ook mee. Ook Peter die niet zo sportief is, wil mee naar de Ventoux. Hij is geïnspireerd door het gedicht van Jan Kal over de berg. Joost en Bart gaan met de Golf van zijn ouders op weg naar Frankrijk. De anderen zullen nakomen. Ze oefenen onderweg onder andere in Zuid-Limburg, maar ook bij de andere bergen die ze onderweg tegenkomen. Bart krijgt onderweg visioenen onder andere van Laura die in een sexy, rode bikini hem staat aan te moedigen. Het zijn hallucinaties op grote hoogte, zegt Joost. Later komen ze David, André, Peter en Laura tegen op een camping in de buurt van Ventoux. De volgende dag gaan alle vrienden iets doen en Laura blijft met Bart alleen achter op de camping. Ze gaan met elkaar voor het eerst naar bed. De volgende dag gaan ze fietsen op de berg. Joost, Bart en Peter gaan op de fiets. André zit met David bij Laura in de auto. Bart is in vorm en laat eerst Peter en daarna Joost achter. Bart is als eerste boven tot ergernis van Joost, die zijn dag niet heeft. Veel later komt Peter aangezwoegd. Hij heeft tijdens de beklimming een parlandogedicht gemaakt. Het thema is heimwee naar treurigheid en de schoonheid van onvervulbare wensen. Daarna stort hij zich in de afdaling, maar die wordt hem fataal. Hij valt en is op slag dood en hij wordt overgebracht naar Nederland. Laura is niet eens bij de begrafenis. Ze verdwijnt naar Italië. Peters vader sterft kort daarna en daarna verdwijnt diens moeder Olga spoorloos.
In 2012 maakt Bart aan zijn dochter Anna duidelijk hoe ze aan haar naam gekomen is. Hij vertelt haar over Peter Seegers. Hij vertelt haar ook over zijn liefde voor Laura. Anna zegt dat ze op dit moment ook verliefd is. De vrienden besluiten wel te trainen voor hun tweede rit naar de top. Tijdens zo’n ritje wordt opgehaald dat Bart seks heeft gehad met Laura voordat hij de eerste beklimming deed. Bijna alle vrienden hadden het wel geweten of aangevoeld. Dan vertelt Joost dat Peter en Laura er ook op los neukten en dat het heus niet allen zijn muze was geweest.
Ze gaan met zijn allen ook naar het graf van Peter kijken en André versiert de steen van de jongen met het wielershirt en petje van zijn vader. Ze maken daarvan een foto: van de vriendengroep van vroeger ontbreekt daar alleen Laura. Intussen is in de Amerikaanse media gemeld dat Joost mogelijk fraude heeft gepleegd bij zijn meetresultaten in de natuurkunde waardoor hij ten onrechte de Spinozaprijs heeft gekregen. Hij zet zijn advocaat erop, maar het ziet er niet al te gunstig uit. De lezer weet uit de houding van Joost af te leiden dat hij inderdaad gefraudeerd heeft.
De volgende dag komt ook dochter Anna met haar nieuwe vriend Lennard op bezoek: hij is groot en een basketballer. Bart vertelt over de foto van de proloog en hij vertelt Anna dat hij toen op de dag voor de beklimming met Laura seks heeft gehad. Bart maakt een afspraak met Laura: ze is nog even mooi als dertig jaar geleden. Ze is gekomen uit Avignon en heeft er een stuk geregisseerd: Il Retorno (de terugkeer, wat natuurlijk wel symbolisch voor de vrienden). Het is een melancholische aangelegenheid. Ze nemen afscheid en ze zegt dat ze naar de Mont Ventoux zal komen.
Intussen heeft ook De Telegraaf gemeld dat Joost een oplichter is. Hij is woedend, maar schaamt zich zo dat hij de benen neemt. Maar hij komt de volgende morgen terug met Laura. Ze gaan die avond met elkaar eten en ze willen graag weten wat zich precies heeft afgespeeld op de dag voor Peters dood. Via via horen ze dat Peter eigenwijs destijds is geweest en een verkeerd som lijm gebruikt heeft voor het plakken van zijn tubes. Door de warmte zou die lijm heel snel gesmolten zijn, waardoor een dodelijke afdaling onvermijdelijk bleek.
Laura heeft het gedicht nog bewaard dat Peter na zijn beklimming had geschreven en op de top had voorgedragen. Ze vertelt echter dat Peter ook een heel andere, zwarte kant heeft gehad. Ze vertelt over de film “The Night Porter” met Dirk Bogarde en Charlotte Rampling. Hierin gaat een oude SS’er met een jong Jodinnetje Lucia naar bed: seks en macht staan in een bepaalde verhouding tot elkaar. Peter had Laura namelijk opdracht geven met Bart naar bed te gaan. Joost en Bart krijgen daarna nog ruzie en Bart slaat Joost met een schilderij op zijn kop. Opnieuw loopt die weg, maar hij keert de volgende dag toch terug om de tocht te ondernemen. Bart en Laura zijn weer heel intiem geweest, maar uiteindelijk wijst ze zijn hand terug die op zoek was naar seks.
De beklimming van de dag daarna wordt zwaar: André fietst nu ook mee in een trui van zijn vader en op de fiets van zijn vader. Voor David is de tocht al heel snel te zwaar en hij stapt in de bezemauto bij Laura. Bart heeft het moeilijk en hij begint te hallucineren: hij praat tegen zichzelf en hij ziet op een gegeven moment Peter voor zich rijden. Hij neemt zich voor het boek te schrijven dat hij van plan was. André en Bart rijden samen naar boven: Joost blijft wat achter. André draagt op de top zijn voltooide tocht op aan zijn overleden vader. De vriendschap blijkt ineens weer hechter. Dan komt nog een verrassing. Laura komt naar het restaurant waar ze op de goede afloop wat gaan drinken met een jonge man aan haar arm naar hen toe. De man is blind. Hij heeft de lieve ogen van Olga. Voor hen staat Peter, blinde Peter. Het is de zoon die uit de relatie tussen Laura en Peter is ontstaan, Willem. Het is de reden dat Laura direct na het ongeluk met Peter de benen had genomen.
Ze rijden opnieuw met zijn zessen naar de plek waar Peter gestorven is. André trekt het wielershirt van zijn vader uit en drapeert het om het paaltje waardoor Peter is gestorven. Ze vormen een kring van vrienden. Een felle windstoot maakt het shirt los en het dwarrelt het dal in.
Epiloog
In Zutphen is Caffé De Vriendschap het decor van de boekpresentatie; het hangt vol met afbeeldingen die te maken hebben met de beklimming van de Mont Ventoux. Het café is in handen van Joost, André en David. Er is een foto van zes jonge mensen die een kring vormen. Laura en zoon Willem zijn er en Anna. Joost neemt het woord en heet iedereen welkom. Hij vertelt dat Bart Hoffman zijn eerste boek heeft geschreven: Spinoza demarreert. Bart memoreert aan de situatie van dertig jaar geleden en wil Laura het eerste exemplaar overhandigen. Dan komen ze allemaal nog een keer op het podium en toasten op de vriendschap. Willem neemt daarbij de plaats van zijn vader Peter in.
- http://www.eciblog.nl/eciblog/interview-met-bert-wagendorp-over-ventoux/
- http://www.websitevanhank.nl/man-van-de-wereld/ramses-bert-wagendorp/ (Niet echt een interview, maar ik heb wat informatie over Bert Wagendorp hiervan gehaald.)
Column: Helaas onmogelijk: ik ben geen abonnee van het Volkskrant (en niemand die ik persoonlijk ken is dat ook niet), dus kan ik geen column linken.
Artikel: Heeft Ventoux autobiografische elementen?
Ik wil beginnen met de feit dat Bert Wagendorp, toen hij onze school heeft bezocht, zei dat Ventoux wel dergelijk autobiografische elementen bevat. De vraag is dus niet of Ventoux wel of niet autobigrafische elementen bevat, maar wat de autobiografische elementen in Ventoux zijn.
Dat Ventoux wel dergelijk autobiografische elementen is duidelijk te zien aan de ik-persoon van de boek, Bart Hoffman. Deze naam en de naam van de schrijver lijken op elkaar, en ze zijn ook ongeveer even oud. Bovendien hadden beide mannen bijna hetzelfde banen; beide mannen waren ooit sportverslaggever geweest, nadat ze een studie Nederlands hebben afgerond, en beide hadden een baan in de Volkskrant. Beide mannen hebben een dochter; hoewel dit gewoon toeval kan zijn, lijken de namen Hannah en Anna wel dergelijk op elkaar; het kan dus zijn dat Bert zijn dochter als inspiratie gebruikte voor Anna.
Qua hobbies lijken Bert en Bart ook op elkaar. Beide mannen hebben wel een dergelijke passie voor het wielrennen (Bert heeft maar liefst 5 jaar verslag gegeven over de Tour de France, en bovendien had hij meerdere boeken geschereven waarbij wielrennen centraal staat), en beide hadden na hun loopbaan als verslaggever een boek geschreven, hoewel Bart later begon met schrijven. Beide mannen hebben ook een bepaalde bond met de berg Ventoux, hoewel de ervaring van Bart minder positief was dan van Bert. De boek die door Bart werd geschreven, Spinoza demarreert, heeft ook overeenkomsten met Ventoux; hoewel beide boeken een wielrennerjasje hebben, gaan ze eigenlijk helemaal niet over het wielrennen zelf.
Maar niet alleen bij Bart is er autobiografische elementen te zien. Ook bij Joost en David is er zeker van autobiografische elementen sprake. Bert en Joost zijn, in meerdere mate dan Bart, gefascineerd door de berg. Het was immers Joost die als eerste op het idee kwam om de Ventoux op probeerde te stijgen. David en Bert hebben allebei dezelfde voorkeur in Russische schrijvers (Toergenjev en Tsjechov), en delen ook de algemene leeslust en diverse voorkeuren in literatuur. Andre is ook algemeen spiritueel, net zoals Bert. Peter heeft een bundel (Gedichten Voor Anna) geschreven, net zoals Bert, met De dubbele schaar. Er zijn zelfs parallelen te trekken van Bert naar Laura; beide zijn fundamentalistisch Christens opgevoed, en beiden zijn uiteindelijk ongelovig geworden.
Ook delen alle hoofdkarakters in het boek een achtergrond; ze kwamen allemaal in hetzelfde stadje terecht, Zutphen. Zutphen ligt niet zo ver weg van Groenlo (ongeveer 45 minuten rijden), de plek waar de schrijver was geboren. Waarschijnlijk heeft Bert opzettelijk Zutphen gekozen, zodat hij beter inspiratie uit zijn ervaringen in Groenlo kan halen.
Dus, ter samenvatting: Bart is de personage dat het meest op Bert lijkt, maar alle karakters hebben wel een beetje van de schrijver in zich.
Thursday, January 7, 2016
Het Gouden Ei, Recensie 4D
Recensie Het Gouden Ei 4D
SPOILER ALERT VANAF DEZE PUNT.