Sunday, November 22, 2015

Van de Vos Reynaerde Boekverslag 4D

Zakelijke Gegevens
Titel: Van de vos Reynaerde
Naam van de auteur: Willem die Madocke Maecte
Aantal bladzijden: 104
Naam en plaats van de uitgever: http://www.reynaertgenootschap.be/
Jaar van uitgave: 1260 (ca.)

Samenvatting: (gehaald en gewijzigd van http://www.scholieren.com/boek/2781/over-de-vos-reinaert/zekerwetengoed)
In het bos houdt Koning Nobel een hofdag. Alle dieren komen daar naartoe, behalve één. Reinaert de vos komt niet naar de hofdag maar blijft met zijn vrouw en kinderen in zijn burcht; Maupertuus. 
Alle dieren die wel zijn gekomen, beklagen zich bij de koning over wat Reinaert hen allemaal aangedaan heeft. Hij heeft kinderen doodgebeten, etensvoorraden opgegeten en dingen kapot gemaakt. Hoewel zijn neef voor hem pleit en zegt dat Reinaart een boetekleed draagt en al een jaar geen vlees heeft gegeten, zijn de dieren heel boos op hem. Als de koning dit allemaal hoort, wordt Reinaert ontboden op het hof. 
Bruun de beer is de eerste die op hem af gestuurd wordt. Hij komt bij Reinaert aan en als Reinaert hem ziet bedenkt hij direct een list om van hem af te komen. Hij maakt gebruik van Bruuns gulzigheid en vertelt hem dat er een boom is waar heel veel honing in zit. Bruun heeft daar wel oren naar en kruipt in de boom. Hij komt vast te zitten in de boom. Helaas ontdekt een boer hem en samen met iedereen uit het dorp slaan ze erop los. Bruun weet te ontkomen maar verliest daarbij wel het vel van zijn snuit, oren en poten.  Hij komt gehavend terug bij de koning.
Dan wordt Tybeert de kater erop af gestuurd. Tybeert heeft al geen zin meer als hij Bruun ziet, maar gaat toch. Ook hem weet Reinaert in de val te lokken. Hij zegt hem dat hij vette kuikentjes heeft gezien op een boerderij. Die zijn er ook echt, alleen Reinaert weet dat er een val staat. Helaas trapt Tymbeert erin en zit hij gevangen. De pastoor komt naakt naar beneden en slaat erop los. Tymbeert springt op hem af en bijt één van zijn ballen eraf. 
Als laatste wordt Grimbeert op Reinaert af gestuurd. Op zijn uitnodiging gaat hij wel in en hij komt voor de koning. Die besluit hem op te laten hangen. De vrienden van de koning, waaronder de wolf Izengrijn, gaan op weg de galg te halen. 
Ondertussen bespeelt Reinaert de koning en zijn vrouw met zijn beste list. Hij vertelt dat Izengrijn, zijn eigen vader en Bruun de beer de koning willen afzetten en een schat hebben gevonden. Hij vertelt dat hij de schat heeft gestolen en als enige weet waar die ligt. Hoewel de koning hem eerst niet gelooft, haalt zijn vrouw hem over. Ze laten Reinaert vrij en hij geeft aan dat hij op pelgrimstocht wil. Er wordt een tas voor hem gemaakt uit het vel van de rug van Bruun (die inmiddels vastgebonden is) en hij krijgt schoenen van de huid van de poten van Izengrijn en zijn vrouw Hersinde. 
Als hij weggaat worden Cuwaert en Belijn met hem meegestuurd. Hij neemt Cuwaert mee naar binnen in zijn hol als hij zijn vrouw gaat halen. Daar bijt hij hem dood. Hij stopt zijn hoofd in de pelgrimstas en geeft die aan Belijn. Hij zegt dat hij er niet in mag kijken maar hem aan de koning moet geven en zeggen dat er een brief in zit die hij zelf opgesteld heeft. 
Belijn geeft de tas en ze komen erachter dat Cuwaert is vermoord. De koning betreurt het erg dat hij in de val is getrapt en biedt zijn excuses aan aan zijn vrienden Izengrijn en Bruun. Ze besluiten dat ze Reinaert ten alle tijden mogen aanvallen als ze hem zien.

Verwachtingen:

Ik kreeg de idee om Van de vos Reynaerde te lezen nadat ik een samenvatting had gelezen in mijn geschiedenisboek. Vooral de karakters van de boek vond ik interresant; dus was ik van plan om het te gaan lezen.

Motief en thema's:

De verhaalmotief van deze boek is de plannen, listen en bedrog van Reynaert. Steeds kon hij de dieren manipuleren, zodat hij alles kan doen wat hij maar wilt. De andere dieren weet dat hij hen bedriegen, maar vallen toch steeds weer in de val. Een voorbeeld hiervan is wanneer Reynaert, toen hij naar de hof was geroept, een "openbaar biecht" hield, waarin hij zijn vader, Bruun, Isengrim en Tibeert beschuldigde van een complot om de koning te vermoorden, waarin zij anderen wilden omkopen via een eeuwenoude schat. Hoewel Reynaert de lokatie van de schat wou verklappen, was hij nog steeds in de ban; hij moest eerst een pelgrimstocht maken naar Rome maken. De koning stond dat toe, maar Reynaert ging echter niet op pelgrimstocht, maar vestigde zich juist met vrouw en kinderen in een wildrijke 'wildernis'. Zo ontkwam Reynaert de straf en werden zijn tegenstanders juist gestraft.

Hierdoor komt er ook de thema van het bespotten van de leiders van de maatschappij. Zo is Koning Nobel erg onnozel en vertrouwt hij te veel op zijn vrouw. Ook heeft de pastoor een vrouw, wat destijds officieel niet toegestaan was door de Katholieke Kerk. Verder zijn de andere dieren niet zo sympathetisch geschreven. Hierdoor probeerde de schrijver Reynaert's misdaden te verantwoorden.

Bovendien is er liberaal gebruik gemaakt van analogie, hoewel het meer literaal is dan anders; Reynaert is een vos; dit duidt aan dat hij zeer sluw is. De koning is een leeuw; leeuwen zijn meestal adelijke symbolen. Zo werden veel stereotypen van dieren gelijkgesteld aan menselijke kenmerken.

Beoordeling:

Hoewel de verhaal wel een proza is, is het geheel geschreven in rijm. Daardoor leest de verhaal vlot door, maar het betekent wel dat de zinnen korter zijn dan bij een hedendaags novelle.  Ook zit er verrasen weinig archaische taal in de boek, maar ik denk dat het gewoon een zijeffect is van de gemodernizeerde versie is dat ik had gelezen.

"Ergens in de sinksendagen
toen de bosjes en de hagen vol met groene blaadjes stonden,
had koning Nobel doen verkonden
dat hij een hofdag houden zou
Hij was eerzuchtig en hij wou
nog iets aan zijn imago doen.
Alle dieren gingen toen op
weg naar ’t hof. Ja, iedereen,
’t zij groot of klein, behalve één:
Reynaert de vos. Die durfde niet."
(Fragment uit bladzijde 10)

Hoewel ik eerst aangetrokken was door de boek door de karakters, vielen ze me toch bitter tegen. Reynaert kwam over als iemand die gewoon niet kan verliezen; hoe vaak zijn tegenstanders ook proberen om Reynaert te stoppen, weet Reynaert ze toch altijd met een list te omzeilen. Ook zijn de andere karakters niet sympathiek genoeg, zodat er niemand in de vehaal is waarbij men kan sympathiseren.

Beoordeling

1-2-3-4-5-6-7-8-9-10

Hoewel de verhaal, thema, en manier van schrijven wel interresant is, geef ik deze verhaal net geen voldoende, omdat ik vind dat de satire van de boek ondermijnd wordt door zijn hoofdpersoon. Bij de meeste satires is de hoofdpersoon, die het standpunt van de schrijver vertegenwoordigt, sympathiek, en diegenen die worden gesatirizeerd onsympathetiek. Bij deze boek is het juist omgekeerd, maar zelfs dan is er nog steeds een ondertoon van dat de andere dieren hun lot hadden verdiend, waardoor zij ook niet sympathetiek zijn. Ook zijn de daden die Reynaert doet zwart komedisch bedoelt, wat voor mij niet zo grappig is.